Mách ba mẹ 6 cách rèn luyện trí tuệ cảm xúc EQ cho con hiệu quả

Bạn có biết trí tuệ cảm xúc (EQ) quan trọng không kém gì IQ trong sự phát triển của trẻ? Một đứa trẻ có EQ cao sẽ dễ dàng thấu hiểu, kiểm soát cảm xúc và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp. Khám phá ngay các cấp độ EQ, dấu hiệu trẻ có EQ thấp và 6 cách hiệu quả để giúp con phát triển trí tuệ cảm xúc từ sớm! Bài viết dưới đây của Gocgiadinh.com sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này!

Các cấp độ của chỉ số EQ mà ba mẹ cần nhận biết

Chỉ số EQ (Emotional Quotient) đo lường khả năng nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân cũng như của người khác. EQ được chia thành các cấp độ chính, từ cơ bản đến nâng cao:

• Nhận biết cảm xúc: Trẻ hiểu được mình đang cảm thấy gì (vui, buồn, tức giận) và nhận ra cảm xúc của người khác qua nét mặt, giọng nói.
• Quản lý cảm xúc: Trẻ học cách kiểm soát cảm xúc tiêu cực, như không nổi nóng khi gặp khó khăn, và thể hiện cảm xúc tích cực một cách phù hợp.
• Đồng cảm: Trẻ biết đặt mình vào vị trí của người khác, thấu hiểu và chia sẻ cảm xúc.
• Xây dựng mối quan hệ: Trẻ sử dụng EQ để giao tiếp, hợp tác và giải quyết xung đột với bạn bè, gia đình.
• Tự tạo động lực: Trẻ có EQ cao biết tự thúc đẩy bản thân, duy trì thái độ lạc quan và kiên nhẫn để đạt mục tiêu.
• Chỉ số EQ < 84: Là những người có chỉ số trí tuệ cảm xúc thấp hiện chiếm khoảng 16% trong tổng dân số thế giới.
• Chỉ số EQ từ 85 – 115: Là những người có chỉ số trí tuệ cảm xúc trong mức trung bình. Khoảng cấp độ này chiếm phần lớn trong tổng số dân của thế giới lên tới 68%.
• Chỉ số EQ từ 116 – 130: Là những người có chỉ số trí tuệ cảm xúc ở mức cao. Con số những người ở trong cấp độ này chỉ chiếm khoảng 14% trong tổng dân số thế giới.
• Chỉ số EQ > 131: Là chỉ số trí tuệ cảm xúc ở mức tối ưu mà trên thế giới chỉ có khoảng 2% người đạt đến mức này.

Hiểu rõ các cấp độ này giúp ba mẹ định hướng cách nuôi dạy để con phát triển EQ một cách toàn diện.

Biểu hiện trẻ có chỉ số EQ thấp

Trẻ có EQ thấp thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc và xây dựng mối quan hệ. Dưới đây là những dấu hiệu ba mẹ cần chú ý:

Mất bình tĩnh khi không được đáp ứng nhu cầu

Một đứa trẻ có EQ thấp dễ bùng nổ cảm xúc khi không được đáp ứng mong muốn, như khóc lóc, la hét hoặc cáu gắt. Ví dụ, khi không được mua món đồ chơi yêu thích, trẻ có thể nổi nóng thay vì bình tĩnh giải thích.

Chỉ quan tâm đến cảm xúc của mình

Trẻ thường chỉ tập trung vào cảm xúc cá nhân mà bỏ qua cảm nhận của người khác. Chẳng hạn, trẻ có thể tranh giành đồ chơi mà không để ý bạn mình đang buồn.

Hay phàn nàn, đổ lỗi cho người khác

Thay vì nhận trách nhiệm, trẻ có EQ thấp thường đổ lỗi cho người khác khi gặp vấn đề. Ví dụ, khi làm sai bài tập, trẻ có thể nói “Tại cô giáo không giải thích rõ” thay vì tự nhìn nhận lỗi.

Chỉ thích được khen

Trẻ có xu hướng tìm kiếm lời khen và khó chấp nhận phê bình. Khi bị góp ý, trẻ có thể phản ứng tiêu cực hoặc tự ti, thay vì học hỏi từ sai lầm.

Các cách ba mẹ rèn luyện trí tuệ cảm xúc EQ cho con

Nuôi dưỡng EQ cho trẻ không khó nếu ba mẹ áp dụng những phương pháp phù hợp. Dưới đây là 6 cách hiệu quả để giúp con phát triển trí tuệ cảm xúc:

Giúp trẻ hiểu rõ cảm xúc của mình

Ba mẹ nên khuyến khích trẻ gọi tên cảm xúc của mình, như “Con đang buồn vì bạn không chơi cùng, đúng không?”. Điều này giúp trẻ nhận diện và diễn đạt cảm xúc rõ ràng, từ đó kiểm soát tốt hơn. Hãy sử dụng các câu chuyện hoặc trò chơi để dạy trẻ về các loại cảm xúc.

Đồng cảm với con

Thay vì phớt lờ hay trách mắng khi trẻ buồn bã, ba mẹ hãy thể hiện sự đồng cảm. Ví dụ, nói “Mẹ hiểu con buồn khi thua trò chơi, nhưng con đã cố gắng rất tuyệt”. Sự đồng cảm giúp trẻ cảm thấy an toàn và học cách chia sẻ cảm xúc.

Trò chuyện với con thường xuyên

Dành thời gian trò chuyện với con mỗi ngày, hỏi về những gì con trải qua ở trường hoặc với bạn bè. Những câu hỏi như “Hôm nay con vui nhất vì điều gì?” sẽ khuyến khích trẻ cởi mở và rèn kỹ năng giao tiếp cảm xúc.

Kèm cặp cảm xúc của trẻ

Khi trẻ tức giận hoặc buồn bã, hãy hướng dẫn con cách xử lý cảm xúc. Ví dụ, dạy trẻ hít thở sâu để bình tĩnh hoặc viết nhật ký để bày tỏ suy nghĩ. Điều này giúp trẻ học cách tự điều chỉnh cảm xúc thay vì bộc phát.

Không nói dối về những gì trẻ nhìn và cảm thấy

Hãy trung thực khi trẻ đặt câu hỏi về cảm xúc hoặc sự việc. Ví dụ, nếu trẻ hỏi “Sao mẹ buồn?”, đừng phủ nhận mà hãy giải thích đơn giản như “Mẹ hơi mệt, nhưng lát nữa sẽ ổn thôi”. Điều này giúp trẻ tin tưởng và học cách đối mặt với cảm xúc chân thật.

Trau dồi thái độ lạc quan cho trẻ

Dạy trẻ nhìn nhận mọi việc theo hướng tích cực bằng cách làm gương và khuyến khích. Ví dụ, khi trẻ thất bại, hãy nói “Con đã làm tốt rồi, lần sau chúng ta thử cách khác nhé!”. Thái độ lạc quan giúp trẻ kiên cường hơn trước khó khăn.

EQ cao sẽ hỗ trợ cho chỉ số thông minh của con người được bộc lộ và gia tăng. Do vậy, trong những năm tháng đầu đời của trẻ, bố mẹ cần theo dõi sát sao chỉ số này để phát hiện nếu trẻ có chỉ số EQ thấp và giúp phát triển EQ cho trẻ kịp thời. Và đừng quên tham khảo những cách phát triển EQ và những thông tin bổ ích khác qua chuyên mục Nuôi dạy con nhé!